Lekarze bez Granic, znani również pod francuską nazwą Lekarze bez Granic (MSF), to międzynarodowa organizacja humanitarna założona we Francji w 1971 roku. Jej podstawową misją jest niesienie doraźnej pomocy medycznej ludziom w krajach rozwijających się, dotkniętych konfliktem lub klęską żywiołową. MSF posiada obecnie organizacje członkowskie działające w około 30 różnych krajach i ma stałe placówki operacyjne w 19 z nich. Ponadto organizacja współpracuje z innymi organizacjami pozarządowymi, a także agencjami rządowymi w celu prowadzenia programów pomocy medycznej. Na pierwszy rzut oka Lekarze bez Granic wydają się podobni do wielu innych charytatywnych akcji pomocowych; w końcu co może być bardziej bezinteresownego niż lekarze ochotnicy świadczący swoje usługi tym, którzy mają mniej szczęścia? Jednak zagłębiając się nieco w historię MSF, przekonasz się, że jest to jedna z najbardziej niezwykłych organizacji charytatywnych.
Historia MSF
Pierwsza organizacja charytatywna tego typu, Lekarze bez Granic została założona w 1971 roku podczas klęski głodu w Biafrze w Nigerii. Największe światowe organizacje zajmujące się pomocą i rozwojem (takie jak Czerwony Krzyż czy Oxfam) odmówiły udzielenia pomocy, twierdząc, że jest ona zbyt delikatna politycznie. W związku z tym lekarzom na miejscu nie pozostało nic innego, jak zwrócić się do indywidualnych darczyńców, którzy utworzyli organizację, której podstawową misją stało się niesienie pomocy medycznej na terenach o niewystarczającej opiece medycznej.
Nazwa "Lekarze bez granic" została wybrana, aby wyrazić solidarność z lekarzami, którzy byli karani za leczenie osób z różnych klas społecznych lub grup politycznych. Była to celowo prowokacyjna nazwa, która miała podważać polityczne i medyczne ortodoksje. Od tego czasu grupa rozszerzyła swoją misję o rzecznictwo na rzecz lepszych systemów medycznych i zdrowia publicznego w krajach rozwijających się.
Od pierwszych projektów organizacja angażuje się w leczenie wszystkich bez dyskryminacji i bez względu na rasę, religię, narodowość, płeć, przynależność polityczną czy zdolność do zapłaty. Zgodnie ze swoją naczelną zasadą "pracuj tam, gdzie nikt inny nie pracuje", organizacja starała się zaradzić lukom w zapewnianiu opieki zdrowotnej w różnych częściach świata.
Lekarze bez Granic: jej misja
Podstawową misją Lekarzy bez Granic jest zapewnienie doraźnej pomocy medycznej ludziom w krajach rozwijających się dotkniętych konfliktem lub klęską żywiołową. Organizacja opowiada się również za lepszymi systemami medycznymi w krajach, w których działa.
Poza tym MSF ma trzy podstawowe funkcje:
- Zapewnienie opieki w nagłych wypadkach i kryzysach
- Szkolenie i budowanie potencjału pracowników służby zdrowia w krajach dotkniętych kryzysem
- Prowadzenie badań nad światowymi problemami medycznymi
Istnieje kilka kluczowych lekcji, które można wyciągnąć z historii MSF:
- Korzyści płynące z koncentracji na jednej sprawie: Aby utrzymać swoje pojedyncze skupienie na dostarczaniu pomocy medycznej w obszarach, w których jest ona potrzebna, organizacja zrezygnowała z finansowania przez rządy, instytucje wielostronne i dużych darczyńców. Oznacza to, że często działa w miejscach, w których inne organizacje uznały warunki za zbyt ryzykowne.
- Wartość elastyczności: Chociaż Lekarze bez Granic koncentrują się na kilku podstawowych obszarach, są elastyczni w sposobie reagowania na kryzysy. Na przykład, po trzęsieniu ziemi w Ekwadorze w kwietniu 1999 roku, organizacja zapewniała opiekę chirurgiczną i urazową w dotkniętych obszarach przez osiem miesięcy. W następstwie trzęsienia ziemi na Haiti w styczniu 2010 roku, MSF była jedyną organizacją, która zapewniła opiekę chirurgiczną i ratunkową w ciągu pierwszych 24 godzin.
- Znaczenie wiedzy lokalnej: Organizacja zyskała reputację szczególnie elastycznej i szybko adaptującej się w kryzysach. Wynika to w dużej mierze z faktu, że zespoły MSF składają się z miejscowych ludzi, którzy znają sytuację na miejscu i wiedzą, jakiego rodzaju wsparcie jest potrzebne.
MSF w akcji: 30 lat służby
Na przestrzeni lat Lekarze bez Granic udzielali pomocy medycznej ludziom w sytuacjach kryzysowych na całym świecie, w tym w Demokratycznej Republice Konga, Sudanie, Sudanie Południowym, Jemenie, Haiti, Pakistanie, Syrii i Iraku. Organizacja pomagała również w sytuacjach kryzysowych w bardziej stabilnych krajach, takich jak Stany Zjednoczone, Kolumbia i Ekwador.
W Stanach Zjednoczonych MSF pomagało rządowi po atakach terrorystycznych z 11 września, kiedy stawało się coraz bardziej jasne, że system opieki zdrowotnej jest poważnie przeciążony. Organizacja pomagała również rządowi USA po przejściu huraganu Katrina.
W Kolumbii MSF leczyło ofiary trwającego od dziesięcioleci wewnętrznego konfliktu zbrojnego w tym kraju. Personel MSF pomagał również rządowi po klęskach żywiołowych, takich jak powodzie El Niño w 1997 roku, powodzie w 1999 roku oraz wybuchy wulkanów w 2002 i 2003 roku.
W Ekwadorze MSF zareagowało na trzęsienie ziemi, które nawiedziło ten kraj w kwietniu 1999 roku. W następstwie trzęsienia ziemi organizacja zarządzała i prowadziła jedyne służby medyczne na terenach dotkniętych katastrofą.